Psychoterapia jest ważnym i często przełomowym krokiem w procesie zdrowienia osoby, która zmaga się z problemami emocjonalnymi lub psychicznymi. Dla rodziny i przyjaciół może to być jednak czas niepewności – jak najlepiej wspierać osobę korzystającą z psychoterapii, by pomóc jej w osiągnięciu jak najlepszych rezultatów?
Jak wspierać bliską osobę w trakcie psychoterapii?
10 zasad wspierania bliskiej osoby w procesie terapeutycznym
Choć proces terapeutyczny jest indywidualny, istnieje wiele sposobów, w jakie bliscy mogą aktywnie wspierać kogoś podczas tego wymagającego okresu.
- Okaż zrozumienie i cierpliwość
Psychoterapia może być emocjonalnie intensywnym procesem, a postępy nie zawsze są szybkie i widoczne. Ważne jest, aby okazać cierpliwość i zrozumieć, że osoba korzystająca z terapii może potrzebować czasu, aby zmienić swoje myśli, nawyki i zachowania. Postępy mogą być stopniowe, a czasem nawet mogą pojawić się trudniejsze momenty.
Porada: Unikaj naciskania na szybsze rezultaty. Zamiast tego, zapewnij bliską osobę, że jesteś przy niej i wspierasz ją niezależnie od tempa, w jakim zachodzą zmiany.
- Bądź otwarty na rozmowę, ale nie zmuszaj
Niektóre osoby mogą chcieć rozmawiać o tym, co dzieje się na sesjach terapeutycznych, podczas gdy inne wolą zachować te sprawy dla siebie. Szanuj wybór osoby co do tego, ile chce się podzielić.
Porada: Zamiast pytać bezpośrednio o szczegóły terapii, możesz zapytać: „Jak się czujesz po sesji?” lub „Czy chciałbyś/chciałabyś o czymś porozmawiać?”. Jeśli osoba nie chce rozmawiać, uszanuj to.
- Unikaj oceniania i dawaj wsparcie bez presji
Osoba korzystająca z psychoterapii może przechodzić przez różne fazy emocjonalne, czasami odczuwać frustrację, smutek lub zmęczenie. Ważne jest, aby nie oceniać tych emocji ani nie próbować oferować prostych rozwiązań.
Porada: Zamiast mówić „Powinieneś/powinnaś po prostu…” czy „Nie martw się, będzie lepiej”, spróbuj wyrazić wsparcie bez oceniania: „Jestem tutaj dla Ciebie, niezależnie od tego, przez co przechodzisz” lub „Rozumiem, że to może być trudne, ale wierzę w Ciebie”.
- Akceptuj zmiany
Proces terapeutyczny często wiąże się z głęboką refleksją nad sobą i swoim życiem, co może prowadzić do zmian w zachowaniu, priorytetach i sposobie myślenia osoby korzystającej z terapii. To normalne, że osoba może z czasem podejmować nowe decyzje dotyczące swojego życia, relacji czy pracy.
Porada: Zamiast opierać się zmianom, spróbuj zaakceptować, że są one częścią procesu zdrowienia. Możesz wyrazić swoje wsparcie, mówiąc: „Widzę, że zmieniasz pewne rzeczy w swoim życiu, i chcę Cię w tym wspierać”.
- Pytaj, jak możesz pomóc
Każda osoba przechodzi terapię inaczej, dlatego warto otwarcie zapytać, czego konkretnego bliska osoba potrzebuje w danym momencie. Może to być czasami pomoc praktyczna, innym razem po prostu obecność i wysłuchanie.
Porada: Zamiast domyślać się, co będzie pomocne, zapytaj wprost: „Jak mogę Cię najlepiej wesprzeć?” lub „Czy jest coś, co mogę dla Ciebie zrobić, żebyś czuł/a się lepiej?”.
- Nie wchodź w rolę terapeuty
Jako przyjaciel czy członek rodziny możesz być emocjonalnym wsparciem, ale nie możesz zastąpić profesjonalnej terapii. Ważne jest, aby zrozumieć granicę między byciem wsparciem a próbą rozwiązania problemów bliskiej osoby za nią.
Porada: Jeśli osoba dzieli się swoimi uczuciami, słuchaj uważnie, ale nie dawaj rad terapeutycznych. Zamiast tego powiedz: „To brzmi na trudne, cieszę się, że masz swojego terapeutę, z którym możesz o tym porozmawiać”.
- Wspieraj autonomię i niezależność
Jednym z kluczowych celów psychoterapii jest pomoc pacjentowi w odzyskaniu kontroli nad swoim życiem i rozwijaniu samodzielności w radzeniu sobie z problemami. Ważne jest, aby wspierać bliską osobę w podejmowaniu własnych decyzji, nawet jeśli nie zawsze się z nimi zgadzamy.
Porada: Unikaj nadmiernej ochrony lub kontrolowania decyzji bliskiej osoby. Zamiast tego, zachęcaj do samodzielnego podejmowania wyborów, mówiąc: „Wierzę, że wiesz, co będzie dla Ciebie najlepsze”.
- Dbanie o własne granice
Wspieranie kogoś w trudnym okresie może być wymagające emocjonalnie, dlatego ważne jest, aby dbać również o swoje własne granice. Nie możesz pomóc komuś, jeśli sam/a jesteś przytłoczony/a. Odpoczynek i troska o własne zdrowie psychiczne są równie istotne.
Porada: Pamiętaj, że masz prawo do stawiania granic. Jeśli czujesz się przytłoczony/a, otwarcie komunikuj swoje potrzeby, mówiąc np.: „Chcę Cię wspierać, ale potrzebuję trochę czasu dla siebie, żeby nabrać energii”.
- Zachęcaj do kontynuowania terapii, ale nie naciskaj
Czasami osoby w terapii mogą odczuwać chwilową rezygnację lub frustrację, szczególnie jeśli proces zdrowienia nie przebiega tak szybko, jak oczekiwali. W takich momentach wsparcie bliskich może pomóc w podtrzymaniu motywacji do kontynuowania pracy nad sobą.
Porada: Zamiast naciskać, delikatnie przypomnij, że każdy proces wymaga czasu. Możesz powiedzieć: „Wiem, że to trudne, ale jesteś na dobrej drodze i widzę, że ta terapia jest dla Ciebie ważna”.
- Nie zapominaj o pozytywnych aspektach
Podczas psychoterapii bliska osoba może doświadczać trudnych momentów, ale ważne jest również, aby zauważać i podkreślać jej postępy. Drobne zmiany, takie jak lepsze radzenie sobie z emocjami, większa pewność siebie czy spokojniejsze podejście do trudnych sytuacji, mogą być dla niej niezwykle motywujące.
Porada: Zwracaj uwagę na te pozytywne zmiany, mówiąc np.: „Zauważyłem/am, że ostatnio lepiej radzisz sobie w stresujących sytuacjach. To naprawdę duży postęp!”.
Wsparcie bliskiej osoby w trakcie psychoterapii jest niezwykle cenne i może znacząco wpłynąć na efektywność procesu terapeutycznego. Kluczowe jest okazanie cierpliwości, zrozumienia i szacunku dla granic oraz autonomii bliskiej osoby. Warto również pamiętać, że dbanie o własne potrzeby i granice jest równie ważne, aby móc wspierać innych w zdrowy sposób.
W Centrum Zmiany w Życiu wspieramy na każdym etapie zmian, poznaj naszych terapeutów i omów się na spotkanie:
https://centrumzmianywzyciu.pl/placowki/warszawa-wilanow/nasi-specjalisci/